Vegna góða undirtekta og mikillar hvatningar gef ég kost á mér í 2. sæti í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík þann 12. mars næstkomandi. Rekstur og stjórnun höfuðborgarinnar er vaxandi áhyggjuefni. Reykjavíkurborg hefur dregist aftur úr í uppbyggingu íbúða, atvinnulífstengsl hafa verið vanrækt og samskipti og almennri þjónustu við borgarbúa hefur ekki verið sinnt sem skyldi. Núverandi meirihluta skortir alla sýn til framtíðar á þróun borgarinnar til næstu áratuga.
Ég býð mig fram í góðum hóp frambjóðanda Sjálfstæðisflokksins sem vilja mynda sterka liðsheild og nýjan borgarstjórnarmeirihluta skipuðu fólki með mismunandi reynslu og bakgrunn. Ég kem með nýja reynslu inn í borgarstjórn eftir áratuga störf við stjórnun stærri og smærri fyrirtækja, sprotafyrirtækja og þróun og stjórnun Háskólans í Reykjavík. Slík reynsla tel ég mikilvæga og eigi erindi 2. sæti lista flokksins í Reykjavík
Ég boða nýja stjórnarhætti og vil leggja sérstaka áherslu á að hlusta á íbúa og atvinnurekendur við stefnumörkun og þróun borgarinnar. Framundan eru miklar áskoranir í samgöngu- og skipulagsmálum, málefnum ungs fólks, fjölskyldumálum og atvinnumálum. Þá eru mennta- og velferðarmálin viðvarandi verkefni að ógleymdum fjármálum borgarinnar sem hafa verið í ólestri árum saman.
Leiðarljós okkar eiga að byggja á eftirfarandi 10 stefnumiðum.
1. Breyta verður áherslum í skipulagsmálum og stjórnun borgarinnar. Draga verður úr forræðishyggju og taka aukið tillit til sjónarmiða þeirra sem búa og starfa í borginni.
2. Stöðva verður flótta fyrirtækja og fólks frá borginni. Setja þarf nýtt byggingarland strax í uppbyggingu samhliða hófstilltri þéttingu byggðar. Mikilvæg fyrirtæki og íbúar hafa verið að flýja borgina undanfarin ár vegna skorts á hagkvæmum og ódýrum íbúðum og byggingarlandi.
3. Bæta verður aðstöðu og þjónustu við fyrirtæki í öllum greinum atvinnurekstrar. Öflug fyrirtæki eru undirstaða atvinnulífs, tekjuöflunar og velferðar hjá borgarbúum.
4. Skóla- og íþróttamál verði í hávegum höfð. Skólar verða að þjóna einstaka hverfum og börnum, án myglu og án þess að löng bið verði eftir íþróttaaðstöðu eða leikskólaplássi.
5. Bæta verður þjónusta við eldri borgara. Sinna verður málefnum eldri borgara af mun meiri framsýni en hingað til, samhliða fyrirsjáanlegri fjölgun þessa ört vaxandi þjóðfélagshóps. Byggja þarf upp betri aðstöðu til forvarna, endurhæfingar og hreyfingar og sem hentar þessum aldurshópum. Um þessa þætti þarf að hafa samstarf við ríkisvaldið.
6. Burt með biðraðir í velferðarmálum. Velferðarmál skipta höfuðborgarbúa miklu máli og á því sviði þarf að hafa náið samstarf við stjórnvöld. Stærsta baráttumálið á þessu sviði verður að losna við biðraðirnar sem einkenna þessa mikilvægu þjónustu á nær öllum sviðum.
7. Lækka verður álögur á þá sem búa við kröppust kjör. Þá verður að endurskoða velferðarkerfið heildstætt og losa um fátæktargildrur innan þess t.d. varðandi fasteignagjöld o.fl. Lækka þarf fasteignaskatt og það á ekki hvað síst við um þann vaxandi fjölda eldri borgara sem býr við fátækt m.a. vegna slakra lífeyrisréttinda, engra launatekna eða fjármagnstekna.
8. Snúa verður vörn í sókn í húsnæðismálum Uppbygging húsnæðis hefur verið vanrækt og sérstaklega ódýrt húsnæði fyrir yngra fólk og tekjulága. Úr því verður bætt á kjörtímabilinu.
9. Endurskoða verður samgöngusáttmála höfuðborgarsvæðisins milli ríkis og sveitarfélaga. Gagnger endurskoðun er nauðsynleg á nokkrum mikilvægum þáttum og einnig tryggja að framkvæmdir, tíma-, og fjárhagsáætlanir samnings ríkis og sveitarfélaga standist. Flýta verður framkvæmdum fyrir bifreiðar, hjól og gangandi og ekki hægt að bíða í 15-20 ár eftir fullkláraðri svokallaðri „Borgarlínu“. Allir samgöngumátar eru nauðsynlegir. Betri ljósastýring, mislæg gatnamót, rjúfa heimatilbúnaðar umferðatafir eru fyrsta verkefni. Samgöngur fyrir alla ferðamáta eru í óviðunandi ástandi í dag og verða þegar í enn alvarlegra ástandi á næstu árum, nema einnig komi einfaldari og fljótlegra lausn á „Borgarlínu“.
10. Taka verður fjármál borgarinnar föstum tökum. Síðast en ekki síst þarf að bæta fjármálarekstur borgarinnar og snúa við þeirri skuldasöfnun sem hefur viðgengist allt of lengi í boði vinstri meirihluta borgarstjórnar. Laga þarf einnig þá ósanngjörnu skiptingu sem hefur verið að þróast hvað varðar framlög ríkisins til dýrra málaflokka sem sveitarfélög hafa tekið yfir.
Skiptum með okkur verkum í nánu samtali við borgarbúa
Mikilvægt er að borgarfulltrúar skipti með sér verkum í borgarmálum. Ráðast verður strax í sérstakt átak í nánu samtali við íbúa, félagasamtök og fyrirtæki á grundvelli ofnagreindra 10 stefnumála.
Flótti fyrirtækja frá höfuðborginni
Ég vil í þessari grein staldra sérstaklega við atvinnumálin. Stöðva þarf flótta fyrirtækja úr höfuðborginni. Fyrirtæki vilja vera þar sem tiltölulega rúmt er um þau, góðar aðkomuleiðir og aðgengi fyrir starfsfólk og viðskiptavini. Bílastæðaskortur fyrir starfsfólk og viðskipavini hefur hrakið meðalstór og stór fyrirtæki og stofnanir til nágrannasveitarfélaganna.
Nokkur nýleg dæmi. Sýslumaður höfuðborgarsvæðisins flutti til Kópavogs árið 2016. Höfuðstöðvar Íslandsbanka fluttu til Kópavogs í lok sama árs. Tryggingastofnun ríkisins til Kópavogs árið 2019 og starfsemin í Orkuhúsinu við Suðurlandsbraut flutti í Kópavog árið 2019. Hafrannsóknarstofnun fór 2020 til Hafnarfjarðar, ýmis heilbrigðisfyrirtæki í Urðarhvarf í Kópavog árin 2019-2021 og Vegagerðin til Garðabæjar 2021. Tækniskólinn fyrirhugar flutning til Hafnarfjarðar svo og Icelandair innan skamms og Víkingbátar, öflugt og stækkandi framleiðslufyrirtæki smábáta flytur af Kistumel í Reykjavík árið 2023 til Hafnarfjarðar. Eitt elsta dæmið sem ég man eftir var þegar Marel flutti af Höfðbakka árið 2000 með um 170 starfsmenn og nokkra tugi erlendis. Þá var ég í stjórn félagsins. Þá bauðst ekkert viðunandi í Reykjavík og félaginu hefur litið ágætlega í Garðabæ, núna lang verðmætast fyrirtæki í Kauphöll Íslands og með 7.000 starfsmenn og starfsstöðvar í 30 löndum erlendis.
Þetta er óviðunandi staða á vakt Dags B. Eggertssonar. Þróa þarf nú þegar landrými og þjónustu við smá og stærri atvinnufyrirtækja og hefði reyndar þurft að gerast mörgum árum fyrr. Til að svo sé þarf að sýna frumkvæði og rækta tengslin við atvinnulífið svo sjá megi betur fyrir þarfir til framtíðar litið.
Halda þarf áfram stuðningi við nýsköpun og fjárfestingar
Eitt af því sem núverandi borgarmeirihluti hefur sinnt ágætlega er áhersla á lóðaframboði fyrir HÍ og HR og hvetja til uppbyggingar á stúdentaíbúðum og vísindagarðasvæði í Vatnsmýrinni. Borgin þarf á hinn bóginn að styðja betur við nýsköpun og fjárfestingar í innviðum og frumkvöðlastarfsemi eigi Reykjavík að verða sú öfluga háskólaborg sem drifkraftur 4. iðnbyltingarinnar og atvinnusköpunar 21. aldar krefst.
Fram kom í nýlegum tölum um fjárfestingar sjóða í íslensku nýsköpunarumhverfi að af 26 fjárfestingum á síðasta ári var eingöngu ein úthlutun til frumkvöðlateyma sem konur stofnuðu og þrjár voru til blandaðra teyma. Konum skortir ekki áhugann, en eiga erfiðara með fjármögnun og ýmislegt í umhverfinu gerir þeim erfiðara um vik. Borgin getur hjálpar til í þessu efni.
Aðför að atvinnufyrirtækjum í borginni
Margvíslegar ráðstafanir núverandi meirihluta borgarstjórnar hafa komið sér illa fyrir atvinnurekstur í borginni. Slakar almenningssamgöngur, ónóg bílastæði og þröng aðkoma hefur reynst mörgum fyrirtækjum kostnaðarsamar. Sýnu verri eru þó afleiðingar sífellt meiri umferðartafa. Fyrirtæki verða að reka fleiri sendi- og/eða þjónustubíla til að sinna viðskiptavinum og geta ekki sinnt flutningum sem skyldi á álagstímum dagsins. Tafakostnaður og aukinn rekstrar og fjárfestingakostnaður veldur tuga milljarða viðbótarkostnaði á ársgrundvelli fyrir almenning og fyrirtæki í borginni.
Byggðaþróun til framtíðar
Við þróun borgarsamfélags þarf að finna jafnvægi á milli of dreifðar byggðar og of þéttrar. Of dreifð byggð getur aukið umferðartafir. Halda þarf aftur af umferðartöfum með öllum tiltækum ráðum skipulags- og umferðarhönnunar. Það hlýtur að vera megin markmið borgarstjórnar og sérfræðinga á hennar vegum að nýta tiltækt fjármagn á eins skilvirkan hátt í þessu skyni og mögulegt er.
Reykjavík hefur dregist aftur úr, en hefur gífurleg tækifæri til þróunar byggðar, ekki hvað síst með Sundabraut yfir í Geldinganes, Álfsnes og Kjalarnes þar sem í heildina litið má byggja tugþúsundir íbúa. Einnig möguleikar til frekari byggðar í þéttbýli á landi Keldna, Keldnaholti og í Úlfarsársdal. Framtaksleysi við lagningu Sundabrautar er ein megin skýring þess dráttar sem orðið hefur á þessu þróunarverkefni allt frá aldamótum og valdið tugmilljarða aukakostnaði fyrir ekki aðeins höfuðborgina heldur landsbyggðina alla.
Breyttir og betri tímar bíða Reykvíkinga eftir næstu kosningar. Það er kominn tími á nýtt verklag og framtíðarsýn fyrir höfuðborgina; við viljum koma Reykjavík aftur í fremstu röð. Varla er hægt að taka þátt í skemmtilegra verkefni en að vinna að því að gera borgina betri fyrir íbúa, fjölskyldufólk og fyrirtækin. Ég er reiðubúinn að vera hluti af öflugri liðsheild Sjálfstæðisfólks og þjóna borgarbúum með þá þekkingu og reynslu sem ég hef fram að færa.
Þorkell Sigurlaugsson